Câu chuyện nghề phiên dịch

Với câu chuyện truyền thuyết từ ngàn xưa để lại, chúng ta có thể hiểu vai trò quan trọng của ngành phiên dịch là như thế nào? Người phiên dịch chính là cầu nối để giúp chúng ta hiểu nhau hơn về tình hình chính trị, xã hội, văn hóa giữa các quốc gia. Đồng thời góp phần tạo nên hòa bình và giá trị giữa các quốc gia với nhau.

Truyền thuyết về sự xuất hiện của nghề phiên dịch

Truyền thuyết xưa kể lại một câu chuyện rằng: thuở xa xưa, cả nhân loại chỉ nói chung một thứ tiếng duy nhất. Và rồi một ngày, còn người bàn với nhau xây một cái tháp cao tận trơi được gọi là tháp Babel. Cái tháp cứ cao, cao mãi gần chạm tới mây xanh, thấy như vậy nên thượng đế lo ngại vô cùng.

Ngài nghĩ mãi, nghĩ mãi, cuối cùng đã tìm ra được một cách. Ngài đã hóa phép khiến cho con người nói những thứ tiếng khác nhau. Vậy là họ sẽ không hiểu được nhau khi họ đang nói gì nữa, tháp Babel vì vậy mà mãi còn dang dở.

Câu chuyện thần thoại này đã cho chúng ta thấy rằng, sức cản trở to lớn của việc bất đồng ngôn ngữ. Nhưng con người đã không chịu bó tay trước sự chia rẽ bằng ngôn ngữ của thượng đế. Một lớp người đã sinh ra, đóng vai trò là cầu nối ngôn ngữ giữa các quốc gia, các dân tộc trên thế giới, và đó chính là phiên dịch viên. Theo đó, một nghề nghiệp cũng đã được hình thành để đáp ứng nhu cầu của con người trong việc giúp họ hiểu nhau hơn: nghề phiên dịch.

Người phiên dịch là những người không thường xuyên xuất hiện, họ đứng lặng lẽ phía sau và làm nhiệm vụ phiên dịch. Chính họ đã là những người mang lại cho con người từ các vùng ngôn ngữ khác biệt sự thấu hiểu và chia sẻ, nối lại nguồn sức mạnh to lớn mà thượng đế đã chia rẽ từ thuở hồng khoang.

Không chỉ thông thạo ngôn ngữ, người phiên dịch còn phải am hiểu về văn hóa và có khả năng ứng biến linh hoạt trong nhiều tình huống bất ngờ. Chúng ta sẽ bắt đầu hành trình qua thế giới của nghề phiên dịch với những câu chuyện hài hước và cũng đầy ý nghĩa về những “cái bẫy” thú vị giữa các ngôn ngữ. Người phiên dịch giỏi phải biết vượt qua những “cái bẫy” đầy hiểm hóc ấy.

 Người phiên dịch cũng phải là nhà văn hóa

Khi thực hiện công việc phiên dịch tại các hội nghị, hội thảo quốc tế, phiên dịch viên không chỉ phải thông thạo về ngoại ngữ, am hiểu những vấn đề được đề cập đến tới, mà chính họ phải có khả năng ứng biến, xử lý rất nhanh trong các tình huống bất ngờ. Đặc biệt, trong các hội nghị về văn hóa nghệ thuật, các diễn giả có cách nói văn hoa, bóng bẩy khiến người phiên dịch không ít lần phải khốn đốn vì việc này.

Ví dụ, có người trích phương ngôn Anh nói rằng: “Một con chim trong tay tôi còn hơn hai con chim ở trong bụi cây”.

Nếu phiên dịch viên là một người am hiểu về nền văn hóa của Pháp sẽ có xu hướng chuyển sang thành câu:

“Một cái ở trong tay ta còn hơn hái cái mà ta sẽ có”.

(Un tiens vaux mieux que deux tu l’auras).

Nhưng sau đó, diễn giả lại nói tiếp:

“Nhưng những con chim trong bụi cây hát hay hơn con chim trong tay tôi”.

Đến lúc này, nếu người phiên dịch không nhanh trí và không thực sự am hiểu ngôn ngữ sẽ vô cùng lúng túng. Nếu dịch sát với nghĩa đen thì sẽ dẫn đến gây khó hiểu, làm hỏng mất ý nghĩa mà người nói muốn diễn đạt. Đây cũng chính là một thử thách để kiểm tra trình độ và độ nhạy bén của phiên dịch viên. Tuy nhiên, trong trường hợp người dịch có kinh nghiệm và nhanh nhạy sẽ ngay lập tức hiểu đúng ý của người nói và sẽ dịch tiếp rằng:“Nhưng những cái mà ta chưa đạt tới bao giờ cũng hấp dẫn hơn những thứ ta đã có trong tay”.

Bài học rút ra

 

Vậy mới thấy am hiểu ngôn ngữ nước ngoài nghĩa là am hiểu cả một nền văn hóa thứ hai. Trong câu chuyện trên, nếu dịch sát nghĩa ngay từ đầu thì người phiên dịch không phải bị động ứng phó ở những câu sau. Mặt khác, nếu bị rơi vào thế bị động phải biết thoát ra một cách khôn khéo. Việc dịch sát từng câu từng chữ không phải bao giờ cũng thực hiện được nên người phiên dịch cần ứng xử linh hoạt. Đây chính là điểm khó của nghề nghiệp này.

Sự chuẩn xác của ngôn ngữ làm sắc bén thêm ý nghĩa của sự kiện. Vì thế sự kiện và sự chuẩn xác phải luôn luôn đi đôi với nhau.

4 phương pháp học tiếng Nhật hiệu quả - Phần 2

Ở phần 2 chúng ta sẽ nói về việc làm thế nào cải thiện kỹ năng nghe - nói và cơ hội việc làm tiếng Nhật trong ngành dịch vụ phiên dịch dành cho bạn.

3. Tập hát và xem thật nhiều phim

 

Một mẹo cực hay dành cho các bạn học tiếng Nhật đấy là nghe nhạc, hát và xem phim có phụ đề là tiếng Nhật thật nhiều. Nghe và bắt chước giọng điệu của ca sĩ giúp bạn chỉnh phát âm một cách tự nhiên nhất mà lại cực dễ nhớ nữa. Hoặc bạn có thể xem một bộ phim đang HOT để xả stress, sẽ rất hiệu quả và bạn sẽ học thêm được nhiều từ vựng, tiếng lóng, thành ngữ trong tiếng Nhật. mà quên mất “công đoạn” thực hành vô cùng quan trọng đấy nhé.

4. Lên kế hoạch học nói 

 

Dù là trong ngành dịch vụ phiên dịch, học tập hay bất cứ công việc nào nếu không có một kế hoạch tốt thì bạn sẽ rất khó khăn để đi đến mục tiêu đã đặt ra trước đó. Việc học tiếng Nhật cũng vậy, nếu đặt ra một mục tiêu nhưng bạn cứ để mục tiêu đó trôi đi theo thời gian và nó vẫn sẽ ở nguyên đó, bạn sẽ chẳng biết phải bắt đầu từ đâu. Đừng lãng phí thời gian của bạn nữa, hãy lên kế hoạch để học tiếng Nhật ngay từ bây giờ đi.

Hãy dành một khoảng thời gian nhất định trong ngày để học tiếng Nhật trong vòng từ 6 - 12 tháng sẽ tốt hơn cho bạn, nếu bạn học theo sở thích hay hứng thú thì bạn sẽ dễn nản chí và bỏ bê việc học. Chăm chỉ là một yếu tố quan trọng trong việc học tiếng Nhật của bản, bạn phải rèn luyện rất nhiều nếu muốn trình độ tiếng Nhật của mình lên một cách nhanh chóng và chuẩn xác. Một kế hoạch đúng đắn và hợp lý sẽ giúp vốn tiếng Nhật của bạn được cải thiện rõ rệt.

Một người học giỏi tiếng Nhật, sử dụng thành thạo tiếng Nhật như một người bản ngữ, bạn sẽ ứng viên mà ngành dịch vụ phiên dịch luôn tìm kiếm. Công việc phiên dịch viên tiếng Nhật sẽ cho bạn một mức lương tương xứng với trình độ và năng lực của bạn. Giờ thì bắt tay và áp dụng ngay những phương pháp này bạn nhé.

4 phương pháp học tiếng Nhật hiệu quả - Phần 1

Giao tiếp bằng tiếng Nhật Bản là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của những người làm phiên dịch hay của các bạn du học sinh tại Nhật. Học tốt tiếng Nhật tốt là một hành trang rất tuyệt vời để bạn có thể bước vào con đường trong ngành phiên dịch hoặc có thể đi du học tại Nhật một cách thuận lợi nhất.

Dưới đây là một số bí kíp giúp bạn có thể luyện tiếng Nhật hiệu quả.

1. Rèn cách phát âm

Phát âm là một yếu tố rất quan trọng trong quá trình học tiếng Nhật Bản, nó quyết định đến việc bạn nói tiếng Nhật có chuẩn xác hay không? Phát âm sai không khác gì bạn nói sai chính tả, sẽ làm cho người nói chuyện với bạn nhầm lẫn hoặc không hiểu được bạn đang nói gì? Nếu thói quen phát âm sai diễn ra trong thời gian dài hoặc thầy cô dạy không chính xác sẽ khiến nhiều người học nhầm lẫn và phát âm sai.

Để điều chỉnh lại cách phát âm của mình, bạn có thể tham khảo phần phát âm được đính kèm với các bộ từ điển như Javidic, Lingoes, alc… hoặc tìm kiếm trên Youtube có rất nhiều video hướng dẫn cách đặt lưỡi, chỉnh môi… một cách trực quan, dễ hiểu, giúp bạn có thể “nói chuẩn tiếng Nhật như người bản địa”.Khi gặp mỗi từ mà bạn không chắc chắn về cách phát âm của từ đó, hãy kiểm tra cách phát âm của nó trong từ điển để đảm bảo rằng bạn sẽ phát âm hoàn toàn chính xác và tránh sai sót sau này.

2. Tự nói chuyện với mình

Quá trình học tiếng Nhật của bạn không tiến bộ chút nào, có thể là do bạn lười thực hành nó. Phần lớn là mọi người sợ nói sai, nói nhầm sẽ bị người khác cười. Với tâm lý tự thu mình lại, không chịu cho vốn kiến thức của mình có cơ hội được thể hiện, đến khi cần nói lại mãi mà chẳng nói được từ nào, bởi mức độ phản xạ vẫn ở mức rất thấp, bạn không thể giao tiếp trôi chảy được.

Để khắc phục được tình trạng bạn không muốn nói chuyện trực tiếp với người khác, bạn có thể tự nói chuyện với chính mình. Hãy tưởng tượng ra một đoạn hội thoại đơn giản, và bắt đầu đứng trước gương để tự nói chuyện. Sau đó, hãy thực hành với các đoạn hội thoại phức tạp hơn cho tới khi bạn có thể nói chuyện một cách tự nhiên nhất. Lúc mới đầu, có vẻ bạn sẽ không quen với cách nói chuyện một mình, nhưng theo thời gian bạn sẽ bắt được nhịp và quen thuộc với phương pháp này, chắc chắn bạn sẽ bất ngờ về sự tiến bộ của bản thân.

Phát âm chuẩn và giao tiếp bằng tiếng Nhật một cách tự nhiên là một trong những yếu tố đưa bạn tới thành công trong quá trình học tiếng Nhật. Ngành phiên dịch đòi hỏi bạn luôn phải cập nhật những kiến thức và trước hết là nền tảng tiếng Nhật phải thực sự thành thạo. Do đó, bạn cần rèn luyện các kỹ năng học tiếng Nhật của mình.

 (Còn tiếp)

Làm thế nào để nhớ từ vựng tiếng Trung hiệu quả?

Phương pháp nào để nhớ từ vựng tiếng Trung một cách hiệu quả? Nó không hề đơn giản như việc bạn học ngôn ngữ mẹ đẻ, bởi khi học tiếng mẹ đẻ thì xung quanh bạn là môi trường nói tiếng mẹ đẻ rất nhiều. Tuy nhiên, có rất nhiều phương pháp giúp bạn học tiếng Trung một cách hiệu quả.

Bạn thử tưởng tượng rằng mình có thể nhớ từ vựng tiếng Trung một cách dễ dàng, đọc tiếng Trung một cách trôi chảy mà không cần nhìn phiên âm hoặc khi bạn phát âm tiếng Trung, bạn có thể nói một cách tự nhiên mà không hề bị nghẽn hay phải mất thời gian suy nghĩ. Và công việ của bạn chính là chọn ra phương pháp học tiếng Trung phù hợp và hiệu quả nhất đối với mình.

Đưa tiếng Trung vào cuộc sống hàng ngày 

 

 

Để gắn liền tiếng Trung với cuộc sống hàng ngày thì bạn nên làm thế nào? Có rất nhiều phương pháp, ví dụ như:

+ Bạn có thể học tên của các vật dụng trong nhà bằng tiếng Trung và nói chúng trong lúc nấu ăn. Nghe có vẻ rất mơ hồ nhưng hiệu quả của phương pháp này sẽ rất rõ rệt nếu bạn làm đúng phương pháp.

+ Nghe - nói trước và học ngữ pháp sau. Hãy học nghe và học nói trước, hãy học thật nhiều chứ không nên cắm cúi vào cuốn sách ngữ pháp.

+ Đưa những gì mà bạn đã học được vào những thứ xung quanh, gần gũi với bạn nhất để nhớ lâu hơn.

安 (Ān): Ở trên là bộ 宀 miên => mái nhà mái che, Ở dưới là bộ女 nữ => nữ giới, con gái, đàn bà

(Ý nghĩa) =>Người phụ nữ ở dưới trong nhà thì rất “an” toàn.

Ví dụ: 安全 (Ānquán) – An Toàn

Hoặc nhìn con hổ để ngẫm về chữ Vương

Thường xuyên rèn luyện cả 4 kỹ năng để sử dụng thành thạo

+ Trong quá trình học tiếng Trung, bạn không nên quá cứng nhắc. Không được học rồi trả lời một cách máy móc, bạn cần áp dụng với nhiều tình huống khác nhau để tạo nên sự linh hoạt trong cách giao tiếp của bản thân.

Việc tạo ra phản ứng trả lời sẽ giúp bạn dễ dàng áp dụng vào các tình huống cụ thể để giúp bạn nhớ từ vựng lâu hơn. Nếu như nhắc lại một cách máy móc, không trở nên linh hoạt thì bạn sẽ trở nên thụ động và dễ quên khi bất ngờ gặp một tình huống mới.

+ Thực tế và sách vở hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, muốn giỏi tiếng Trung thì bạn cần thực hành nhiều hơn. Hãy áp dụng chúng vào bất cứ tình huống nào hàng ngày để nắm vững kiến thức của bạn. Làm đi làm lại nhiều lần sẽ làm cho bạn nhớ từ vựng lâu hơn.

Ngoài ra, việc học trên giảng đường Đại học hoặc tại các Trung tâm dạy tiếng Trung lớn và có uy tín, các giảng viên sẽ đưa ra những phương pháp học tập phù hợp với bạn. Bên cạnh đó, ý thức bản thân về công việc học tập tiếng Trung là một trong những yếu tố quan trọng nhất mang bạn đi đến con đường thành công trong công việc học tiếng Trung Quốc.

Một số từ khó dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt

Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ phổ biến trên thế giới, là một ngôn ngữ dễ học, dễ học đối với những ai áp dụng đúng phương pháp, còn nếu như bạn áp dụng sai cách thì sẽ gây ra nhiều khó khăn và quá trình học không đạt hiệu quả.

Không riêng gì trong lĩnh vực dịch thuật hay lĩnh vực phiên dịch, mà nói chung các ngành nghề sử dụng tiếng Anh. Trong quá trình dịch, bạn có thể gặp phải những khó khăn bởi nhiều từ rất khó dịch. 

Cùng tham khảo một số từ khó dịch sang tiếng Anh mà bạn có thể gặp phải.

1.      Ai (không dùng để hỏi mà để nói không): Those who

Ai mong đợi điều xấu nhất hầu như là người ít bị tuyệt vọng nhất.

Those who expect the worst are less likely to be disappointed.

2.      Giá mà (đi sau động từ chia ở thì quá khứ đơn giản): If only

- Giá mà tôi giàu có.

If only I were rich.

- Giá mà tôi biết tên anh ấy.

If only I knew his name.

3.      Phải chi (dùng để diễn tả ước muốn): That

- Phải chi tôi có thể gặp lại anh ấy.

That I could see him again.

4.      Nếu không thì: If not

- Tôi sẽ đi nếu anh cùng đi, nếu không thì tôi thà ở nhà còn hơn.

I will go if you are going, if not, I’d rather stay at home.

5.      Chỉ khi nào: Only if (đảo chủ ngữ ra sau động từ)

- Chỉ khi nào thầy giáo cho phép thì sinh viên mới được vào phòng.

Only if the teacher has given permission are students allowed to enter the room.

6.      Coi, xem: If, Whether (dùng trong câu nói gián tiếp)

7.      Dẫu có … hay không: whether or not

- Dẫu có yêu được cô ấy hay không thì anh ta cũng vui vẻ.

He will be happy whether or not she loves him.

8.      Có nên: whether

- Tôi không chắc có nên nghỉ việc hay là tiếp tục làm.

I am not sure whether to resign or stay on.

9.      Hóa ra: as it turned out; turn out to be sth/sb; turn out that

- Hóa ra tôi không cần đến ô.

I didn’t need my umbrella as it turned out.

- Hóa ra cô ấy là người yêu của anh trai tôi.

It turned out that she was my older brother’s girlfriend.

10. Chứ không phải: But

- Anh đã mua nhầm cái áo sơ mi rồi. Tôi cần cái màu xanh chứ không phải cái màu vàng.

You have bought the wrong shirt. It is the blue one I wanted but the red one.

11. Không ai mà không: no man but

- Không ai mà không cảm thấy tội nghiệp cho người ăn xin đó cả. There is no man but feels pity for that beggar.”

Trên đây là những từ, cụm từ mà trong quá trình dịch thuật hoặc phiên dịch các dịch thuật viên hoặc phiên dịch viên chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ dễ mắc phải gây ảnh hưởng đến chất lượng của bản dịch sau cùng.